महाराष्ट्रातील आदिवासी बहुल जिल्ह्यांमध्ये पेसाभरती प्रक्रिया रखडल्याने युवकांचे भवितव्य धोक्यात आले आहे. या प्रकरणावर सर्वोच्च न्यायालयात सुनावनी सुरू असताना राज्य सरकारने अखेर या प्रश्नाकडे लक्ष दिले आहे मात्र या प्रकरणातील गुंतागुंत आणि राजकीय खेळ यामुळे आदिवासी युवकांचे स्वप्न पूर्ण होण्याची वाट अजूनही लांबतच आहे.
पेसा कायदा आणि भरती प्रक्रिया पंचायत विस्तार अनुसूचित क्षेत्र अधिनियम 1996 पेसा हा कायदा आदिवासी समाजाच्या स्वराज्याची कल्पना साकार करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या कायद्यांतर्गत आदिवासी बहुल जिल्ह्यांमध्ये ग्रामसभांना अधिकार देण्यात आले आहेत. या अधिकारांचा प्रभावीपणे उपयोग होण्यासाठी पेसा क्षेत्रात विविध पदांची भरती करणे आवश्यक आहे मात्र गेल्या काही वर्षांपासून ही भरती प्रक्रिया रखडलेली असून आदिवासी युवकांचे भवितव्य अंधारात गेले आहे.
राज्य सरकारचा निर्णय आणि त्याचे परिणाम
राज्य सरकारने अखेर पेसाभरती प्रकरणावर निर्णय घेतला आहे. यानुसार पेसा क्षेत्रातील सत्र संवर्गातील पदांवर मानधन तत्वावर भरती करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. हा निर्णय आदिवासी समाजासाठी दिलासा देणारा आहे मात्र हा निर्णय कायमस्वरूपी नाही. सर्वोच्च न्यायालयाचा अंतिम निर्णय या प्रकरणावर मोठा परिणाम करू शकतो.
या निर्णयाचे काही महत्त्वाचे मुद्दे खालील प्रमाणे
अस्थाई निराकरण हा निर्णय फक्त एकच स्थायी निराकरण आहे सर्वोच्च न्यायालयाचा अंतिम निर्णय आल्यानंतर या निर्णयात बदल होऊ शकतात मानधन तत्वावर नियुक्ती या निर्णयानुसार नियुक्त केलेल्या उमेदवारांना मानधन दिले जाईल त्यांना नियमित कर्मचारी म्हणून मान्यता दिली जाणार नाही.
राजकीय दबाव हा निर्णय राजकीय दबावाखाली घेण्यात आल्याचा आरोप काही पक्षांकडून केला जात आहे. आदिवासी युवकांचे भवितव्य पेसाभरती प्रक्रिया रखडल्यामुळे आदिवासी युवकांचे भवितव्य अंधारात गेले आहे. या युवकांनी वर्षानुवर्षी या परीक्षेची तयारी केली आहे मात्र त्यांना नोकरी मिळण्याची वाट अजूनही लांब आहे. यामुळे त्यांच्यामध्ये नाराजी आणि निराशा पसरली आहे.
पुढील वाटचाल पेसाभरती प्रकरणावर सर्वोच्च न्यायालयाचा अंतिम निर्णय घेणे बाकी आहे. या निर्णयावरच आदिवासी युवकांचे भवितव्य अवलंबून आहे सरकारने या प्रकरणावर लक्ष देऊन त्वरित निर्णय घेणे आवश्यक आहे.
या लेखात आपण पेसाभरती प्रकरणाची सविस्तर माहिती घेतली या प्रकरणातील गुंतागुंत आणि त्याचे आदिवासी युवकांवरील परिणाम याबद्दल जाणून घेतले आशा आहे की या लेखातून आपल्याला या प्रकरणाबद्दल अधिक माहिती मिळाली असेल.
